Bài số 8
#Viết_cho_tuổi_20s
TRỒNG CÂY MONEY
(Bài viết về đầu tư của một người không chuyên)

I. Xác định % số tiền đem đi đầu tư

Nếu thuộc tuýp người ưa mạo hiểm và chỉ có một mình, bạn có thể đầu tư bao nhiêu tùy thích.
Nhưng nếu bạn còn mẹ già con nhỏ, vợ lại ngỏ ý sinh thêm thì phải rất cẩn trọng với phần trăm số tiền mình đem đi đầu tư. Hãy tưởng tượng ra kịch bản lỡ bị mất trắng thì sẽ như thế nào (Dù bạn nắm chắc cỡ nào thì vẫn không thể thâu tóm được mọi yếu tố ngoại cảnh, cô Vy đến thăm là một ví dụ điển hình).

Một cậu bạn của anh trai đứa bạn thân hàng xóm cũ nhà mình năm ngoái khi thấy đất Đà Nẵng sốt xình xịch, thấy người ta mua 900 triệu, 3 tháng sau bán 1.6 tỉ, nhìn mà chảy hết cả nước dãi ra bàn phím, ham ghê! Rồi cậu ấy có khoản 700 triệu (tính là cuối năm vay ngân hàng mua nhà trả góp).

Vào một chiều cà phê, có người rủ hùn chung với người ta mua 1 mảnh 1.5 tỉ, tính nó lên 2 tỉ thì bán kiếm “chút lãi” thêm vào để mua nhà OK hơn.

Háo hức ghê, thấy tiền bay phấp phới trước mắt, nhạc money money money rộn rã bên tai. Cậu cứ tủm tỉm cười suốt vì tự thấy mình sao lại vừa đẹp trai, lại vừa có đầu óc nhanh nhạy, biết nắm bắt thế! Lại tự hỏi không biết có thuộc dòng dõi Do Thái không nữa chứ!

Cậu nhận định với đà phát triển như vậy, đất Đà Nẵng chỉ có chiều lên, không có xuống.

Nhưng sự thật đã rõ trên các mặt báo.

Giờ mảnh đất của cậu nằm im lìm, hàng ngày đàn bò nhởn nhơ, lững thững gặm cỏ thật nên thơ. Bán đi không được vì bán bằng giá mua thì không ai thèm, muốn bán lỗ để rút tiền về thì người mua chung không chịu (vì tiền người ta là tiền nhàn rỗi).
XONG!!! Giờ 700 triệu chỉ là mảnh đất xa ngàn cây số, muốn trồng vài luống rau mà ăn thì cũng chịu.

Cho nên trước khi đầu tư vào cái gì, hãy nhắc nhở bản thân “ĐẦU TƯ VÀO CÁI ĐẦU” trước đã, đừng chạy theo đám đông, đừng thấy người ta làm được mà tưởng ngon, tỉnh lại đi, cái gì cũng có giá của nó. Bạn phải sẵn sàng trả giá, hoặc bằng sự học hỏi, hoặc bằng tiền, mà nhiều trường hợp là cả 2. (Viết đến đây lại bỗng bật cười -những bài viết kiến thức kinh nghiệm khô khan thế này chỉ một số ít người mới đọc kĩ, còn những bài về sự hào nhoáng, kết quả long lanh thì lại like, thả tim rần rần😊).

II. Một vài kinh nghiệm thực tế của cá nhân và bạn bè

1. Không chung đụng làm ăn với người thân, họ hàng, bạn thân, người yêu… Một người bạn của mình nấu ăn rất ngon, có rủ hùn vốn 100 triệu mở nhà hàng, không cần làm gì cả, mỗi tháng nhận % (hứa hẹn cao hơn nhiều so với gửi ngân hàng). Công nhận đồ ăn của nó phải thi Master Chef mới đúng, nên mình tin là khách phải xếp hàng dài cả trăm mét, rồi còn lo phải giải quyết thế nào khi khách đợi lâu chưa đến lượt sẽ phát khùng ra sao😎!

Sáu tháng sau, nhà hàng đóng cửa, nó chia cho vài chục cái bát, đôi đũa về dùng cho …có kỉ niệm, còn tiền thì lúc nào xoay được nó sẽ trả, yên tâm đi!

Người Việt hay có cái từ “THÔNG CẢM” – Mình ghét cay ghét đắng cái từ này. Ghét tới mức ai nói với mình cái từ đó là mình tức tới nỗi 7 ngày không ăn cơm, 3 ngày không uống nước, cho mình chết đi, rồi kiện người đó tội mưu sát bằng lưỡi😡!!!

“Dạ, em bận abc, xyz nên tới muộn làm anh chờ 2 tiếng, thông cảm cho em nha!”

“Dạ, em đóng hàng vội quá nên đóng nhầm váy thành lá mít cho chị, gia đình em đang abc,xyz nên mắc tí lỗi, chị thông cảm cho em nha!”

“Thì tui nói với o rồi, tui cũng muốn trả nợ cho o từ năm ngoái, mà giờ tui còn phải trả góp cái xe Mẹc, nên kẹt quá! Để thư thư chục năm nữa đi mà! Anh em quen biết thân tình, thông cảm chút đi!”

Chỉ một từ THÔNG CẢM thôi, mà người ta rũ bỏ được trách nhiệm của mình, đặt gánh nặng lên vai người còn lại.

Chỉ một từ THÔNG CẢM thôi, họ nhận phần lợi về phía họ còn mình thì chịu hậu quả do lỗi của họ gây ra.

Một từ THÔNG CẢM đưa mình vào thế “Nếu không chấp nhận thì là kẻ tiểu nhân bụng dạ hẹp hòi, tính toán so đo, một kẻ “chỉ biết đến mình” (ha ha ha, tôi cười vào mặt!).

Biết ai hay dùng và dễ dùng từ này không? –> Người thân đó!!!

Nếu đã làm ăn, vui lòng gạch từ THÔNG CẢM ra khỏi vốn từ đi nhé!

2. Ở bài trước mình có nhắc đến em Hiền Sio, từ 2008-2013, nhà hàng Sio Shusi phát triển rực rỡ nên em lấy tiền lãi đầu tư nhà hàng mới liên tục, mỗi cái ngót nghét 2 tỉ, xong cứ lấy lãi của cái này bù lỗ cho cái kia.

Vòng luẩn quẩn đó kéo dài cho tới khi em nhận ra nếu chưa đủ tầm thì chưa nên mở rộng. Sau đó đóng cửa các cơ sở mới, chỉ giữ lại hai thì mọi thứ lại ổn và mua nhà 5 tỉ ở D’Capitale với mấy mảnh đất nữa. Em Hiền nhắn nhủ “Làm ăn thì không cần hoành tráng quá. Nên làm theo khả năng và năng lực của mình là tốt nhất!” – câu này nghe có vẻ hiển nhiên nhưng em ấy lỗ gần chục tỉ và mấy năm cuộc đời mới thấm.

Mình chẳng có hiểu biết gì về đất đai, cũng chưa đọc cuốn sách nào chuyên về bất động sản, chỉ là quan điểm cá nhân của mình là nếu bạn không phải là dân chuyên thì hãy mua nơi ít ai dòm ngó tới (nhưng phải ghi ra rõ tiêu chí của bạn để không đi quá xa tiêu chí!). Mình không biết công thức thành công nhưng mình biết công thức của không thành công là chạy theo cái gì đó hot.
(Nếu hot thì ai cũng nhìn thấy, ngửi thấy, nên cả làng sẽ giành nhau chiếc bánh nhỏ).

Bản thân mình là người thích tự do, sống an yên, không muốn bị gánh nặng cơm áo gạo tiền làm trĩu đôi cánh, thích bay nhảy, không muốn để việc thiếu tiền chi phối tâm trạng. Cho nên từ rất sớm mình đã có mục tiêu tự do tài chính.

Bởi vì tập trung toàn tâm toàn ý vào việc dạy học, không có thời gian nghiên cứu những thứ khác nên mình chỉ góp tiền mua nhà rồi cho thuê. Tức là tiền mồ hôi nước mắt của mình được góp lại để mua nhà, rồi bây giờ các ngôi nhà nuôi gia đình mình, dù mình có làm việc hay không.

Khi có thu nhập thụ động thì sáng mở mắt ra, thấy hứng thú thì làm việc, không thì đi nhổ cỏ, tưới rau hay đọc sách, xem phim cổ trang. Nếu không thích kiếm tiền mà thích ngâm thơ, ngắm cây cảnh thì vẫn có tiền lo cho con và chu cấp cho bố mẹ.

3. Mình thấy việc đầu tư cũng tương tự như trồng cây:

Kiểu 1. Nếu bạn trồng cây kiểu cổ thụ như vú sữa, sấu, mít, bồ kết…thì vốn mua giống lúc đầu cao, phải chăm sóc lúc còn non, mất 3-5 năm mới bắt đầu có quả (bồ kết, bồ hòn thì tận 8 năm). Nhưng khi đã bắt đầu cho quả thì cây cũng đã “tự lập” được rồi. Rễ tự mạnh mẽ đâm sâu xuống lòng đất để tìm dinh dưỡng rồi. Công sức bạn bỏ ra hầu như rất ít, và điều tuyệt vời là bạn được hái quả 30-40 năm. Đầu tư chất xám, học hỏi kiến thức và kĩ năng là thuộc trồng cây cổ thụ. Sống tốt và luôn giúp ích cho mọi người cũng là đang trồng cây cổ thụ (vì khi bạn cần giúp đỡ, mọi người rất sẵn lòng). Giống như mình kiếm tiền mua nhà cho thuê vậy, từ nay tới cuối đời thì tháng nào mình cũng được nhận tiền từ người thuê nhà.

Kiểu 2. Cây trồng 1 lần, ăn vài năm như rau ngót, lá lốt, sung, ngải cứu, diếp cá, chùm ngây, lá mơ…bạn chỉ cần trồng một lần, thường xuyên tưới nước và lâu lâu bón phân là luôn có rau ăn. Mặc dù không quá ngon, nhưng cung cấp nhiều vitamin và không tốn quá nhiều công sức, thời gian chăm bón.

Kiểu đầu tư này giống như xây dựng một đội nhóm hay đầu tư một sản phẩm nhu yếu phẩm mà khách hàng dùng mấy tháng lại hết, lại mua lại của bạn. Khi có quy trình hoạt động ngon lành rồi thì bạn có thể giao cho người có năng lực để mình dành thời gian nâng cấp bản thân. Cái này thì giống như shopee của mình, khi xây dựng rồi thì không mất quá nhiều công sức, vẫn có thu nhập hàng tháng.

Kiểu 3. Cây trồng đỏng đảnh ngắn ngày như cải, dưa leo, xà lách… thì đáp ứng được sự thích thú về khẩu vị theo mùa, nhưng bạn phải chăm sóc hàng ngày, nhổ cỏ, bắt sâu, tưới phân hàng vài tuần, bắc giàn, che nắng. Hết đợt lại phải gieo thêm.
Kiểu này chính là công việc hiện tại bạn đang làm để kiếm tiền chi tiêu và trả các hoá đơn hàng tháng. Cái này mình thấy giống “lướt sóng chứng khoán quá”, mà nhìn vào chứng khoán là mình đau đầu, cho nên bình thường mình cũng chẳng trồng cây đỏng đảnh, mà cũng chẳng đủ sức nghịch chứng khoán!

Tùy bạn thôi, lựa chọn là của riêng bạn, hãy xác định xem mình muốn đầu tư kiểu cây nào!? Hay là cả ba với tỉ lệ ra sao!?
Chúc bạn có có khu vườn rừng đầy cây cổ thụ.

Disclaimer:

Vì là kinh nghiệm cá nhân nên không có đúng sai, chỉ là có thể phù hợp với người này và không phù hợp với người kia. Nếu thấy hữu ích thì comment “hữu ích”, rồi thả tim yêu thương nè!😘😘😘

Chúc cả nhà đạt được mục tiêu của bản thân nhé.

Nhớ để lại comment ở dưới để chia sẻ suy nghĩ của bạn nha!

Love you guys,
Lê Nguyệt